Selçuk Bayraktar öncülüğünde 2022 yılında kurulan Fergani, bir uzay teknolojileri şirketidir. Fergani ticari amaçla ürettiği uydular, bu uydularda kullanılan komponentler, faydalı yükler ve özgün itki teknolojilerle geliştirilen Yörünge Transfer Araçları (YTA) ile uzay endüstrisinde hizmet vermektedir.
Fergani Uzay, geliştirdiği yakın yörünge takım uydu mimarisi ile küresel kapsama alanına sahip çok bantlı haberleşme ve konumlandırma hizmetleri sunmayı hedeflemektedir. Şirket, platformların, ekipmanların ve faydalı yüklerin yörünge koşullarında işletilmesine yönelik çalışmalarını bu kapsamda sürdürmektedir.
Artan uydu hizmetleri talebine yanıt olarak Fergani Uzay, düşük maliyetli ve yüksek verimli takım uydu çözümlerine odaklanmakta olup bu yaklaşım, tek bir büyük uydu yerine birden fazla küçük uydunun koordineli şekilde çalışmasına dayanmaktadır. Bu model, sistem kapasitesinin ölçeklenebilir bir biçimde yapılandırılmasına imkân tanımaktadır.
Mikro Uydu Özellikleri
Şirketin Uzayın alçak yörüngesine gönderdiği mikro takım uydunun özellikleri şunlardır:
- Ağırlık: 100 kg sınıfında
- İrtifa: 500-600 km aralığında hizmet verecek
- Faydalı Yükler: Haberleşme ve coğrafi konumlandırma gibi çeşitli görevleri destekleyecek
- Haberleşme Bantları: Ku, Ka, S ve L bantlarında küresel kapsama sağlayacak
- Yer Segmenti: Takım uyduların yörünge hareketlerinin izlenmesi, yönetilmesi ve uydu haberleşmesinin gerçekleştirilmesi için gerekli yer segmenti altyapısı da Fergani tarafından kurulacaktır.
- Kullanım Alanları: Coğrafi konumlandırmanın yanı sıra, denizcilik, havacılık, Nesnelerin İnterneti (IoT), meteoroloji ve lojistik gibi sektörlerin küresel ihtiyaçlarına inovatif çözümler sunmayı hedefler.
FGN-100-d1
FGN-100-d1 uydusu, 14 Ocak 2025 tarihinde (TSİ) 22.09’da ABD’nin Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’nden Transporter-12 rideshare görevi aracılığıyla fırlatılarak yörüngeye oturmuştur.
FGN-100-d2
FGN-100-d2, 2 Kasım 2025'te (TSİ) 08.09’da Cape Canaveral SLC-40 fırlatma tesisinden Bandwagon-4 görevi kapsamında yörüngeye taşınmıştır.
Fergani, yörünge değiştirme kapasitesini en üst düzeye çıkarmak için yenilikçi ve maliyet etkin çözüm sağlamak amacıyla yerli hibrit roket itki teknolojisiyle Yörünge Transfer Aracı (YTA) geliştirmektedir.
Önemi ve İşlevi
Geleneksel fırlatma sistemleri, tonlarca yükü önceden belirlenmiş yörüngelere taşır. Ancak, uydu işletmecilerinin hedef yörüngeleri ile bu fırlatma planları her zaman örtüşmez. Bu durumda, işletmeciler ya uygun bir fırlatma planını beklemek zorunda kalır ya da yüksek maliyetlerle özel bir fırlatma düzenler. Her iki senaryo da zaman kaybı ve maliyet artışına neden olur.
Fergani'nin YTA çözümü, bu sorunu ortadan kaldırarak uydu işletmecilerine esneklik sunar. İşletmeciler, planladıkları tarihe uygun herhangi bir fırlatma programına ikincil yük olarak katılabilir ve uzaya ulaştıktan sonra YTA sayesinde hedef yörüngelerine ulaşabilirler.
Teknolojik Özellikler
Fergani, YTA'nın yörünge değiştirme kapasitesini en üst düzeye çıkarmak amacıyla yerli hibrit roket itki teknolojisi kullanmaktadır. Bu yenilikçi ve maliyet etkin çözüm, uzay içi hareket kabiliyetini artırarak uyduların operasyonel verimliliğini yükseltir.
- Zaman ve Maliyet Tasarrufu: YTA, uydu işletmecilerinin hedef yörüngelerine daha hızlı ve ekonomik bir şekilde ulaşmasını sağlar.
- Operasyonel Esneklik: Farklı fırlatma programlarına uyum sağlama yeteneği, operasyonel planlamada esneklik sunar.
- Artan Verimlilik: Uzay içi hareket kabiliyeti sayesinde uyduların ticari ömrü boyunca ihtiyaç duyacağı tüm manevralarda etkin rol oynar.
FGN-TUG-S01 Yörünge Transfer Aracı
28 Kasım 2025’te Fergani Uzay Teknolojileri tarafından tamamen milli imkânlarla geliştirilen Türkiye’nin ilk Yörünge Transfer Aracı FGN-TUG-S01, ABD Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’nden SpaceX Falcon 9 Transporter-15 roketiyle başarılı şekilde fırlatılmıştır.
Uluğ Bey Küresel Konumlama Sistemi, Fergani Uzay şirketinin tamamen yerli mühendislik kabiliyetiyle geliştirmekte olduğu, alçak yörünge takım uydularına dayalı bir konumlama projesidir. Sistem, tamamlandığında yabancı GNSS yapılarından bağımsız olarak çalışabilen milli bir konumlama ve zamanlama ağı oluşturmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda Türkiye, Uluğ Bey Konumlama sisteminin hayata geçirilmesi ile ABD, Rusya, Çin ve Avrupa Birliği’nin ardından kendi küresel konumlama sistemini geliştiren beşinci ülke konumuna ulaşmayı amaçlamaktadır. Projenin temel hedefi, beş yıl içerisinde 100’ün üzerinde uydudan oluşan bir takım uydu konstelasyonunun oluşturulması ve sistemin hem Türkiye’de hem de dost ve ortak ülkelerde kullanılabilir hâle getirilmesidir.